The Economist: Nga ndryshon “mafia shqiptare” nga mafia e vërtetë

“Mafia shqiptare” nuk është me të vërtetë mafia. Ata janë të dhunshëm, por shumë më pak të organizuar.

John Macris po largohej nga shtëpia e tij në periferi të Athinës më 31 tetor të vitit të kaluar kur një burrë vraponte drejt makinës së tij duke gjuajtur me pistoletë.

Advertisement

Z. Macris, një gangster greko-australian, u hodh jashtë makinës në një përpjekje të dëshpëruar për të ikur nga sulmuesi i tij, por personi i armatosur e ndoqi dhe e qëlloi për vdekje.

Disa javë më parë në Nju Jork, Sylvester Zottola, një anëtar i dyshuar i familjes kriminale Bonanno, ishte në makinën e tij të tipit McDonalds, kur edhe ai u qëllua dhe u vra. Dhe kur Raul Tamudo, një futbollist ndërkombëtar në pension, u kthye në shtëpinë e tij në Barcelonë më 12 gusht, ai kuptoi se dikush kishte thyer dhe vjedhur koleksionin e tij të orave, me vlerë më shumë se 100,000 euro (115,500 dollarë).

Policia tha se dyshonin se hajduti ishte një anëtar i “mafias shqiptare”. Homologët grekë dhe amerikanë gjithashtu fajësuan shqiptarët për kryerjen dhe urdhërimin përkatësisht të vrasjeve të z. Macris dhe z. Zottola.

Të tre krimet ishin disa ndër të shumtat që tregonin një rritje të theksuar në nëntokën ndërkombëtare të gangsterëve shqiptarë. I pyetur për të renditur grupet e krimit të organizuar nga rreziku që ato paraqesin në Evropë, një zyrtar i lartë në agjencinë e zbatimit të ligjit të BE-së, Europol, i vuri mafiozët shqiptarë edhe përpara homologëve rusë.

Policia britanike ka thënë se aktivitetet e tyre janë kryesisht përgjegjëse për një rritje të kohëve të fundit të trafikut njerëzor. Grupet e shqiptarëve dhe kosovarëve në Britani thuhet gjithashtu se kanë vrarë dhe torturuar gjatë rrugës së tyre për të kontrolluar pjesën më të madhe të tregtisë së kokainës atje.

Por, Jana Arsovska, e cila mëson në Universitetin e Qytetit të Nju Jorkut dhe ka ndjekur veprimet e kriminelëve shqiptarë për më shumë se 15 vjet, thotë se “mafia shqiptare” është një mit. Pasuria dhe dhuna ekstreme e kriminelëve që vijnë nga Shqipëria dhe Kosova nuk do të thotë se ata i përkasin një organizate të strukturuar me ritualet e zakonshme si Cosa Nostra e Sicilisë apo sindikatat yakuza në Japoni.

“Ne shohim shumë organizata që punojnë në mënyrë të pavarur nga njëri-tjetri”, thotë zonja Arsovska. “Ata flasin gjuhën shqipe, por kjo nuk do të thotë se ato janë të lidhura me organizatat mbrapa në Shqipëri dhe nuk janë kurrë ekskluzivisht shqiptarë etnikë”

Disa arsye ndihmojnë për të shpjeguar se pse krimi i organizuar ishte në gjendje të krijonte rrënjë të forta në Shqipëri pas rënies së komunizmit:

1-shpërndarja në vitin 1991 e shërbimit të sigurimit të vendit, Sigurimi, i cili la rreth 10,000 agjentë me aftësi të përshtatshme për krimin e organizuar të papunë ;
2-kolapsi gjashtë vjet pas skemave të ndryshme piramidale shqiptare që plaçkitën shumë njerëz nga kursimet e tyre dhe nxitën plaçkitjen e më shumë se 550,000 armëve
3- emergjenca në Shqipëri dhe Kosovë gjatë luftërave ballkanike, e lidhjeve të forta mes kriminelëve, politikanëve dhe luftëtarëve guerrilas
Nga fundi i viteve 1990, sidomos Shqipëria veriore, ku besnikëria e fiseve kishte qenë gjithmonë e rëndësishme, ishte bërë një vend i dhunshëm dhe i paligjshëm, i copëtuar nga grindjet vrastare.

Megjithatë, ka pak dëshmi se bandat shqiptare të formuara në Ballkan janë zgjeruar ndërkombëtarisht si Cosa Nostra ose një mafie italiane, ‘Ndrangheta’.

Brutalë, të pamëshirshëm ata megjithatë janë shumë më pak të sofistikuar se mafiozët e vërtetë. Ka shenja të formimit të aleancave të tyre me politikanët për të mbrojtur aktivitetet e tyre ose pastrimin e fitimeve të tyre, përveçse në pasuri të patundshme në Ballkan.

Arsovska citon shembullin e organizatës shqiptare  ‘Rudaj’ ne New York. Deri në vitet 1990 ishte kaq e fuqishme sa disa e quanin “familja e gjashtë e krimit” në qytet.  Organizata “Rudaj” ndodhet tani ne burg ndersa aleatet italiane jane ne biznese./Përshtati: Elida Marvataj/Opinion.al

Burimi: The Economist